Kala Maan

DALJIRE


Kala Maan

By A. Geeljire

Dubbe iyo Doolaal duqay weeye magaalo oo dalkooda ilaasha. Waa laba aan kala daalin dariiqna aan wada qaadin. Midba duubka wanaagga dushaasuu ku sitaa iyagaaba is doortay.Waa laba aan debec yeelan oon hadal diirkaba saarin deelqaafna wuu ka dhacaa. Haddana inay is dilaan iyo dudmana loogama yaabo. Waa niman aan dan ka yeelan dadka kay ku arkaan waxay diidan yihiin ee duunkoodu la yaabo derejo uu doono ha yeeshee, kay daafacayaanna inta daaqsinta geela looga soo durki maayo. Ruuxay diiraddoodu haleesho daguugahay ka dhigaan dembina loo qabsanmaayo oo duqoodi Dhanxiirbaa digreetadaa u saxeexay ducana waabu u raacshay. Bartay doodda jilba iyo foodda ay is daraanna waa Danlaawoow mafrishkooda oo ay qadadii dabadeeda iyo duhurka ay ku kulmaan.

Doolaal: Waar hargab-doofaarkii dawo ayaa loo helay ma maqasheen?

Dubbe: Oo haddii loo helo ma kolbaa umadda u soo iibinaysaan maxaa kaa galay waxa la helay? Mayee waxaanu hellay liiskii sirta ahaa ee wax qabadka Ina Rayaale ee uu doorashada ku gelayo ee uu Madaxweyne ku xigeenka u gudbiyay.

Doolaal: oo cid waliba wax qabadkeeda way soo ban dhigaysaa maxaa kiisa sheegay ee gaarka ka dhigay?

Dubbe: Horta anigu illayn waan aqaannaaye waxa yaabay dadkii islahaa waxbuu soo ban dhigi doonaa. Horaan idiinku sheegay intaynu inagu ka fakiranayno dal iyo wax qabad weyn isna arrimo yar-yar oo isaga ku weyn ayuu u haystaa wax qabad. Kala maan baynu nahay.

Doolaal: Adiga yaa kuu sheegay ee kaaga warramay shirkooda?

Dubbe: Duqsi gidaarka fuushanaa oo gaadhigaaga soo raacay ayaa halkan mafrishka iigu warramay sidanna wuu ahaa warku:

Kuxigeenka: Madaxweyne doorashadii waa dhowday waa dhowday. Haddii Eebbi idmayo waa inaan dadka wixii aynu qabany u soo ban dhignaa markaa bal wixii aad hayso ii sheeg aan meel isugu keeyee.

Rayaale: Qolaan la yar ballansanaaye miyaad salaasada inooga dhigtid gelinka dambe.

Ku:maya maya arrimahan oo kale Axadda ayaa la sameeyaa. Axad baa dunida la taagay. Wixii aad unkayso Axadda ayaa la qabtaa. Markaasu meded yeelanayaa.

R: Kow dhehoo waanigii Aamina Weris, xaaska Axmed Siilaanyo shaqada u diiday
Ku: maan jeclaysanne. Xaasidnimo ayay ahayd oo babul xaasidkuna waa khatar cadiim. Aakhirana xaasidka hoygiisu waa “fi Naari” naartuu ku daaimayaa.
R: waanigii Raaqiya Oomaar Caayay.

K: Istaaqfurullah. Qawlun xasanun, hadal wanaagsan baa madaxda looga baahan yahay
R: waanigii xaaskii maxamed Xaashi shaqada ka eryay.
K: Nacam nacam. Xasan Gadhweynaa ii sheegayaye
R: Inantii hay’adda xuquuqda adamaha waanigii ka xidhay hay’addii.
K: Injaaz cadiim. Nacam.go’aan wax ku oola ayuu ahaaye
R: Adna Adan waanigii shaqada ka eryay
K: Waa qodob. Ahye. Ma jeclaysan arrintaase.
R: Kuwii yaryaraa ee magacbixiintii xaafadda Cabdi Iidaan ee loo bixiyay Sheekh Muuse ka mudaharaaday waanigii laba ka dilay.
K:”Kullu nafsin daa’iqatal mawd...’baa la yidhi. Anba kuwii dhakhtarka ayaa igu maqane.
R: kuwii riiggana ku dar. Iyana labaan ka reebay.
K: Raximahumu laah. “inna laaha qafuuru raxiim wa yaqfiru jamiical dunuub.” Tii yarayd ee beerta xorriyaddana ku dar
R: yarkii darawalka xaaska u ahaa ee Abshir waanigii xidhay.
K: afkiisuu haysan waayay eh. “idal kalaamu minal fidah wal sukuutu minal dahab”
R: waanigii Axmed Siilaanyo rasaaseeyey.
K: waan ka xumaadaye
R: Kulmiye iyo Axmed Siilaanyo ayaan madaarka u diiday
K: arrinkaa Khada’ idaari buu ahaa. Maa kaan laasim. Waan ka xumaaday
R: Ina Xaashi iyo Gaboose ayaan xidhay
K: xxxmmmm xxmmmm. Way jirtay
R: Ina Suldaan Cali baan xidhay
K: Al qaanuunu fowqal kul. Cidina sharciga kama sarrayso
R: Djibouti baan baasaboor ka helay.
K: Maashaa Allaah. Khabarun saciid. Goorma?
R: Berbera....
K: waar u kaadi u kaadii.. calaa mahlak... haynugu soo qaadin.
R: Adhiilayaashii kibray baan xamagga ku dhegey
K: ma jeclayn midhkaase
R: Beertaydii Camuud baan ceel ka qoday
K: “...wa jaclnaal maa’a ku shey’in xayaa....” waa nimco eh. Oo buqdaasuu hayaa? Taydii Xamaas ku till oon baa looga qaxay.
R: Kalluunkii baa toos u dhoofa
K: Al bakhiil cadu laah. Adigaa isku koobayaye
R: miyaanan iskaraabkii badh ku siin
K: qaliil buu ahaa. A innahu qadacta min jismak. Fara guudkood
R: Xaflad dumarka ah oo londan ah oo laysku arkay baan ka qayb galay.
K: Inna kaydahunna cadiim. Waan ka cararay anigu markaan Londin tegey.

Waa inoo qoraalka xiga haddii Eebbe idmo.

A. Geeljire